Przyczyny choroby
Na rozwój raka nerki mają wpływ czynniki środowiskowe, hormonalne i genetyczne. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, najczęściej dotyczy mężczyzn po 60. roku życia. Ryzyko wystąpienia raka nerki u kobiet zwiększa się, jeśli kobieta zmaga się z otyłością i jednocześnie nadciśnieniem tętniczym. Wśród czynników środowiskowych mogących prowadzić do raka nerki wymienia się:
- palenie papierosów,
- narażenie na działanie substancji chemicznych, np. azbest, nitrozaminy, kadm,
- nadużywanie środków przeciwbólowych,
- otyłość,
- alkohol.
Genetyczne uwarunkowania nowotworu
Nowotwór nerki uwarunkowany genetycznie występuje stosunkowo rzadko, stanowi ok. 5% wszystkich przypadków zachorowań. Charakteryzuje się występowaniem choroby obustronnie, to znaczy na obu nerkach jednocześnie (w innych sytuacjach rak dotyczy pojedynczego narządu), wieloogniskowo i atakuje pacjentów w znacznie młodszym wieku. Predyspozycje do zachorowania na dziedziczonego raka nerki mają osoby z:
- zespołem von Hippel-Lindau – mutacja w genie supresorowym VHL
- wrodzonym rakiem brodawkowatym nerki – mutacja onkogenu MET
- wrodzoną leiomiomatozą – mutacja genu FH
- zespołem Birt-Hogg-Dube – mutacja genu BHD
Objawy raka nerki
Nowotwór nerki rozwija się długo i przeważnie nie daje żadnych objawów. Pierwsze symptomy pojawiają się w zaawansowanym stadium choroby co znacznie utrudnia całkowite wyleczenie. Dlatego osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania powinny przeprowadzać badania, które pomogą wyryć rozwój nowotworu przed pojawieniem się objawów. Dolegliwości sugerujące raka nerki to przede wszystkim:
- ból okolicy lędźwiowej,
- krwiomocz,
- długo utrzymująca się gorączka,
- guz nerki,
U znacznej części chorych można zaobserwować również:
- spadek masy ciała,
- podwyższone ciśnienie tętnicze krwi,
- podwyższone OB,
- niedokrwistość niedobarwliwą,
- czerwienicę,
- hiperkalcemię,
- zespoły paraneoplazmatyczne,
- zapalenie wielomięśniowe,
- skrobiawicę,
- upośledzenie funkcji wątroby,
- żylaki powrózka nasiennego u mężczyzn,
- potliwość nocną.
Diagnostyka choroby
Podejrzenie rozwoju nowotworu nerki wymaga przeprowadzenia szeregu badań, które pozwolą potwierdzić hipotezę. Dzięki rozwojowi badań obrazowych coraz częściej udaje się rozpoznać raka nerki we wczesnym stadium, ponadto pomagają one w ocenie wielkości guza i podjęciu decyzji o metodzie leczenia. Do bada obrazowych należą;
- tomografia komputerowa jamy brzusznej,
- rezonans magnetyczny,
- USG jamy brzusznej.
Oprócz diagnostyki obrazowej zlecane są dodatkowe badania takie jak:
- badanie moczu,
- morfologię krwi obwodowej,
- stężenie białka C-reaktywnego,
- stężenie kreatyniny.
Po potwierdzeniu podejrzeń o raku nerki i zlokalizowaniu guza konieczna jest również ocena wydolności drugiej, wolnej od nowotworu, nerki. Jest to kluczowe podczas planowania terapii.
Leczenie nowotworu nerki
W przypadku wykrycia zmian nowotworowych na nerce konieczne jest podjęcie natychmiastowego leczenia. Wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na pokonanie jej. Leczenie przeważnie polega na interwencji chirurgicznej i wykonaniu nefrektomii, czyli usunięciu całej nerki. W zależności od wielkości guza i sprawności drugiego narządu istnieje możliwość wycięcia tylko fragmentu nerki. W przypadku niskiego stadium zaawansowania nowotworu zabieg można przeprowadzić metodą laparoskopową.
Przez wzgląd na niską skuteczność w przypadku raka nerki nie stosuje się radioterapii ani chemioterapii.
